हिन्दू धार्मिक मान्यता अनुसार देवता र असुरले मिलेर जब क्षीरसागरको मन्थन गरेका थिए, त्यस समय निस्केको १४ रत्न मध्ये शंख पनि एक थियो । शंखलाई पवित्र मानिन्छ भने यसको ध्वनीले सकारात्मक माहोल बनाउने विश्वास गरिन्छ ।
सनातन धर्ममा लगभग सबै देवी–देवताको पूजामा शंख बजाउने गरीन्छ । भगवान विष्णु र माता लक्ष्मीलाई शंख अत्यन्त प्यारो रहेको विश्वास गरीन्छ । तसर्थ दैनिक लक्ष्मीका साथै शंखको पूजा गरेमा कैयौं समस्या नाश हुने धार्मिक विश्वास गरिन्छ ।
माता लक्ष्मीलाई दक्षिणावर्ती शंख विशेष प्यारो रहेको मानिन्छ । मान्यता अनुसार घरमा दक्षिणावर्ती शंख राख्दा माता लक्ष्मीको निवास सदैव रहने विश्वास गरीन्छ । दरिद्रताबाट उन्मुक्ति पाउन वा आर्थिक अभावबाट बच्न घरमा दक्षिणावर्ती शंख राख्ने गरिन्छ । यसैको माध्यमले धनकी देवी लक्ष्मीको कृपा पाउने विश्वास छ ।
घरमा शंख राख्ने तरिका
यो शंख घरमा राख्दा पहिले यसलाई शुद्ध पारेर मात्र भित्र्याउनु पर्दछ । घर भित्र्याएसंगै विधि–विधानपूर्वक यसको पूजा गरी घरमा स्थापित गर्नु पर्दछ । दैनिक माता लक्ष्मीको पूजा गर्दा शंखको पनि अनिवार्य पूजा गर्नुपर्ने धार्मिक विश्वास छ ।
दक्षिणावर्ती शंखको लाभ
– व्यापारमा घाटा वा समस्या आइरहेको छ भने वा धनको हानि भइरहेको छ भने पसल वा कार्यस्थलमा भगवान विष्णुको प्रतिमा वा तस्बिरसामु दक्षिणावर्ती शंख राख्नु पर्दछ । लक्ष्मीको तस्बिर पनि साथै राखेर शंखको पूजा गरी शंखमा गंगाजल भरेर पसल वा कार्यस्थलमा छर्कनु पर्दछ । यसो गरेमा आर्थिक सम्वृद्धि आउने धार्मीक विश्वास छ ।
– दाम्पत्य जीवनमा आएको खटपट वा समस्या नाश गरी सम्बन्धमा मधुरता ल्याउन सानो दक्षिणावर्ती शंख सीसाको बटुकामा राखेर बेड छेउवा राख्नुपर्ने धार्मीक मान्यता छ । यसो गरे कोठाको नकारात्मक उर्जा नाश भइ सम्बन्धमा मिठास आउने विश्वास गरिन्छ ।
– रोग, कलहबाट बच्न शंखको पूजा गर्दा तुलसी अर्पित गरे समस्या नाश हुने धार्मीक विश्वास गरिन्छ ।